Jak powszechnie wiadomo, emerytura w Polsce nie należy do najwyższych – z tego powodu niektórzy seniorzy są zmuszeni do podejmowania zatrudnienia również po osiągnięciu wieku emerytalnego. Niestety, z biegiem lat mamy do czynienia z coraz większymi problemami zdrowotnymi, które mogą uniemożliwiać kontynuację pracy. W takiej sytuacji przydatnym rozwiązaniem może być zawarcie umowy o dożywocie bądź skorzystanie z instrumentu finansowego, jakim jest odwrócona hipoteka.
Umowa o dożywocie jest rodzajem umowy cywilnoprawnej uregulowanej w art. 908-916 Kodeksu cywilnego. W umowie dożywocia właściciel nieruchomości zobowiązuje się przenieść jej własność na nabywcę. Nabywca w zamian za to zobowiązuje się zapewnić zbywcy lub bliskiej mu osobie dożywotnie utrzymanie. W praktyce najczęściej oznacza to, że nabywca mieszka wraz z pierwotnym właścicielem i zapewnia mu środki niezbędne na utrzymanie.
W Kodeksie Cywilnym możemy przeczytać, że „jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym”.
Odwrócona hipoteka to usługa polegająca na tym, że bank zobowiązuje się do systematycznego wypłacania klientowi pieniędzy w zamian za jego nieruchomość. Klient pobiera więc co miesiąc (aż do końca życia lub końca umowy) zapłatę za swoją nieruchomość, która po jego śmierci staje się własnością banku. Co najważniejsze, kredytobiorca zachowuje prawo do dożywotniego mieszkania w lokalu i dzięki temu nie musi obawiać się utraty dachu nad głową.
Podstawą do określenia kwoty hipoteki jest wartość rynkowa nieruchomości. Jej ustalenie polega na wskazaniu najbardziej prawdopodobnej ceny sprzedaży, która jest podstawą do oszacowania właściwej wysokości kredytu. Zazwyczaj miesięczna rata wynosi około 500 złotych, więc nie jest to wysoka kwota, może ona jednak znacznie poprawić jakość życia seniorów.
Jak widzimy powyżej, oba instrumenty są do siebie bardzo podobne, dlatego warto poznać ich podstawowe różnice:
– porozumienie o odwróconej hipotece zawiera się przeważnie z bankami, z kolei umowę o dożywocie – z poszczególnymi osobami;
– w przypadku odwróconej hipoteki bank uzyskuje prawa własnościowe dopiero po śmierci osoby, która wzięła tego rodzaju kredyt, umowa dożywocia zaś pozwala na przeprowadzenie podziału własnego mienia za swojego życia;
– w przypadku odwróconej hipoteki senior nie musi płacić żadnego podatku, zaś umowa dożywocia jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych, co oznacza, że podatek wynosi 2% wartości rynkowej nieruchomości.
Seniorze pamiętaj, żeby przed podpisaniem jakiejkolwiek umowy, zapoznać się z jej treścią, a w przypadku niejasności zgłosić się po pomoc do Punktów Nieodpłatnej Pomocy Prawnej lub też omówić treść z zaufaną osobą.